Рolska mniejszość narodowa na Białorusi a polityka władz białoruskich i nacjonalistycznej opozycji w kontekście pamięci historycznej
Słowa kluczowe:
Białoruś; polska mniejszość narodowa; polityka historyczna; samoświadomość narodowaAbstrakt
Artykuł analizuje problemy pamięci historycznej, jako element polityki historycznej w kontekście polskiej mniejszości narodowej na Białorusi. Temat pamięci historycznej polskiej mniejszości narodowej w kontekście toczącej się polityki historycznej na Białorusi to problem, który zasługuje na rzetelne zbadanie. W artykule rozważymy tylko mały fragment tego problemu: pamięć historyczną polskiej mniejszości narodowej i politykę historyczną państwa białoruskiego i białoruskiego ruchu narodowego i problemu polskiego języka jako ojczystego w Kościele katolickim na Białorusi.
Polityke władz białoruskich i nacjonalistycznej opozycji do Polaków można podzielić na dwie wersję „białorusinizacji”. Piersza wersja „białorusinizacji” to pozycję do polskości na Białorusi nacjonalistycznej opozycji (przedo wszystkim BNF). Druga wersja „białorusinizacji” podjęta przez reżim Łukaszenki była już pozbawiona różnych elementów nacjonalistycznych, właściwych dla jej pierwszego wydania.
We współczesnej Polsce, zaangażowanej we wspieranie białoruskich narodowców, panuje powszechne przekonanie o tym, iż zwycięstwo demokracji w RB rozwiąże także problemy Polaków na Białorusi. Jednak większość dzialaczy białoruskiego ruchu narodowego mówi o istnieniu na Białorusi Polaków jedynie jako Białorusinów-katolików, lub «opolaczonych» Białorusinów.
Bibliografia
Bobryk A. Postawy wobec religii i wyzwań życia codziennego wiernych parafii Najświętszej Marii Panny Królowej Korony Polskiej w Brześciu. Blisko, a tak daleko. Polacy w obwodzie brzeskim na Białorusi. red. A. Bobryk. Warszawa, 2004. S. 67–79.
Dzwonkowski R. Od «Kościoła polskiego» do «Kościoła Polaków» na Wschodzie. Warszawa, 2017.
Giebień H. Dzialalność Związku Polaków na Białorusi w latach 1987–2005 na tle sytuacji społęczno-politycznej w Białoruskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej. Wrocław, 2014.
Kabzińska I. Procesy transformacji i integracji na przykładzie Polaków mieszkających za wschodnią granicą Polski. Mniejszości narodowe i etniczne w procesach transformacji oraz integracji. red. E. Michalik, H. Chałupczak. Lublin, 2006.
Kruczkowski T. Polacy na Białorusi na tle historii i współczesności. Słonim, 2003. 272 s.
Kruczkowski T. Czy Polacy na Białorusi są spisani na straty? Więź, Warszawa. 2003. № 1. S. 166–173.
Kruczkowski T. Polacy jako mniejszość narodowa na Białorusi – warunki egzystencji i perspektywy. Droga ku wzajemności: materiały X międzynarodowej konferencji naukowej. Grodno, 2004. С. 256–269.
Kruczkowski T. Niektóre aspekty działalności nieoficialnego ZPB a polska polityka zagraniczna. Культура, наука, образование. Гродно, 2009. S. 227–233.
Kruczkowski T. Zagadnienia dotyczące świadomości narodowej Polaków na Białorusi w polskiej historiografii na początku XXI wieku. Doctrina. 2019. № 16. S. 61–81.
Kruczkowski T. Białoruś: wybory 2020 roku i polska mniejszość narodowa. Iсторичні і політологічні дослідження. 2020. № 2. С. 218–225.
Protokół posiedzenia Rady Naczelnej ZPB. 20 listopada 2004 roku.
Prof. Winnicki o białoruskiej depolonizacji polskich miejsc pamięci narodowej. URL: http//znadniemna.pl/32878/prof-winnicki-o-bialoruskiej-depolonizacji-polskich-miejsc-pamieci-narodowej/ (дата звернення: 19.09.2021).
Puzyna J. Duszpasterstwo Polaków na Białorusi – dzisiaj i jutro. Polityczne, religijne i kulturalne aspekty sprawy polskiej na kresach wschodnich. Pod redakcją B. Grotta. Kraków, 2009. S. 157–174.
Tarczyńska A. Raport mniejszości. Fakty i Mity. 2010-02-28. URL: https://fakty.interia.pl/prasa/przewodnik-katolicki/news-raport-mniejszosci (дата звернення: 05.10.2021).
Szybieka Z. Historia Białorusi. Lublin, 2002. 568 s.
Winnicki Z. Etapy depolonizacji. Współczesna doktryna i historiografia Białoruska (po roku1989) wobec Polski i polskościinnicki. Wrocław, 2003. 621 s.
Winnicki Z. J. Białoruskie środowiska «narodowo-opozycyjne» wobec polskiego odrodzenia narodowego w BSSR. Republice Białoruś. Wschodnioznawstwo. Wrocław, 2013. S. 159–182.
Winnicki Z. J. Polacy w Republice Białoruś – czynniki wpływające na osłabianie samoświadomości narodowej. Polityczne, religijne i kulturalne aspekty sprawy polskiej na kresach wschodnich. red. B. Grott. Kraków, 2009. S. 169–232.
Winnicki Z. J. Stan obecny i perspektywy polskiej mniejszości narodowej na Białorusi. Polacy poza granicami kraju w progu XXI wieku. M. Michalska (red.). Wrocław 2011.
Кручковский Т. Т. Польская проблематика в русской историографии второй половины XIX века. Гродно, 1994. 198 c.
Кручковский Т. Т. История Польши в основных концепциях русской историографии XIX – начала XX века. Гродно, 2016. 384 c.
Долбилов М. Д. Русский край, чужая вера. Этноконфессиональная политика империи в Литве и Белоруссии при Александре II. Москва, 2010. 999 c.
Лукашенко: Польша пытается «не мытьём, так катаньем оттяпать у нас часть Западной Белоруссии». REGNUM: информ. агентство. 2011. 1 октября. URL: http://www.regnum.ru/news/polit/1451309.html (дата звернення: 21.09.2021).
Эркерт Р. Ф. Взгляд на историю и этнографию западных губерний России. СПб, 1864.
